I. Mediacje w zarysie
W związku z coraz większym zainteresowaniem, jak i zastosowaniem w praktyce instytucji mediacji, poniżej umieszczono ogólne informacje dotyczące tego zagadnienia.
Konflikt towarzyszy człowiekowi od zawsze, a sam w sobie ma charakter twórczy, prowadzi do rozwoju, lecz tylko wówczas, gdy poweźmie się odpowiedni sposób, aby go rozwiązać. Można rzec, że gdyby nie konfliktowa natura człowieka, nie byłoby sądów i nas – adwokatów. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż sąd nie jest jedynym sposobem rozwiązania sporu, że w dzisiejszych czasach często skuteczniejsze oraz bardziej opłacalne pod względem czasowym czy finansowym okazują się alternatywne metody rozwiązywania konfliktów, a wśród nich mediacje.
Należy zauważyć, iż w związku z powyższym, przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie powstało Centrum Mediacyjne.
Zgodnie z §2 Regulaminu postępowania mediacyjnego Centrum Mediacyjnego przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie:
„Mediacja jest porozumieniem się osób – będących w konflikcie – przy pomocy bezstronnego i neutralnego mediatora. Jest dobrowolna, poufna, prowadzi do wyjścia z problemowej sytuacji i sprzyja zapobieganiu przyszłym konfliktom.”
Warte podkreślenia jest, iż mediacje nie mają na celu ustalenie kto ma racje, ale wypracowanie rozwiązania, jakie zadowala obie strony sporu i na jakie w związku z tym mogą one przystać dobrowolnie. W odróżnieniu od autorytatywnych rozstrzygnięć mediacje charakteryzują się:
- niskimi kosztami;
- krótkim czasem, trwającym maksymalnie kilka tygodni (sprawy przed sądami ciągną się często latami);
- wysokim poziomem komunikacji i interakcji między stronami;
- dużym poziomem satysfakcji ze względu na fakt znacznego udziału w tworzeniu rozstrzygnięcia;
- brakiem stresującej, przytłaczającej atmosfery towarzyszącej zazwyczaj w postępowaniach przed sądami;
- rezultatem nastawionym na obopólny sukces (win-win) bez stawiania stron w relacji wygrany – przegrany, co zawsze potęguje napięcie i utrudnia relacje w przyszłości.
Mediacje prowadzone są na podstawie wniosku o przeprowadzenie mediacji (przedsądowe), bądź postanowienia sądu (sądowe). Postępowanie mediacyjne w Centrum Mediacyjnym przy NRA zostaje wszczęte:
a) na wspólny pisemny wniosek stron sporu o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego (umowa o mediację), albo
b) gdy jedna ze stron sporu (wnioskodawca) wniesie pisemny wniosek o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego, a druga ze stron wyrazi na piśmie zgodę na udział w mediacji w terminie 14 dni od dnia doręczenie jej odpisu wniosku przez Prezesa Centrum Mediacyjnego przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie.
Po skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego do mediatora należy zapoznanie się z informacjami zawartymi w aktach sprawy oraz zainicjowanie spotkania stron. Mediator staje się swoistym moderatorem rozmów prowadzonych między stronami i sam nie może podejmować za nie decyzji. Jego głównym zadaniem jest stworzenie warunków umożliwiających osiągnięcie dobrowolnego porozumienia. Ugoda zawarta w wyniku postępowania mediacyjnego podlega zatwierdzeniu przez sąd.
II. Mediacje okiem adwokata
Założeniem Centrum Mediacyjnego przy NRA, oprócz propagowania idei mediacji jest przede wszystkim wspieranie rozwoju i edukacji adwokatów w tym zakresie. Dlatego też prowadzone są szkolenia mediatorów – adwokatów. Łączenie tych funkcji wydaje się być naturalnym rozwiązaniem, ponieważ z samej definicji adwokat i mediator muszą być osobami cieszącymi się zaufaniem i szacunkiem społecznym. Ponadto bycie mediatorem przynosi szereg dodatkowych korzyści, jak chociażby fakt, iż w obecnej sytuacji na „rynku adwokackim” stanowi dodatkowy element działalności, a także, przede wszystkim, pozwala rzucić nowe światło na własną działalność i spojrzeć na sprawy z zupełnie innej perspektywy, wykorzystując alternatywny sposób na rozwiązywanie sporów swoich klientów.
Siła mediacji została początkowo zauważona i rozpropagowana w systemie common law i powoli przeniknęła do prawa kontynentalnego. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w Polsce coraz częściej po ten sposób rozwiązywania konfliktu sięgają radcowie prawni, co w pewien sposób zainicjowało potrzebę stworzenia struktury wspierającej rozwój adwokatów w dziedzinie mediacji. W ten sposób powstało Centrum Mediacji przy NRA w Warszawie – samodzielna inicjatywa adwokatów dla adwokatów.
Istotnym jest, że instytucja mediacji jest szeroko propagowana i stosowana za granicą, albowiem pozwala na zmniejszenie kosztów, jak i przyspieszenie spraw. Dodatkowo mediacje odbywają się w mniej sformalizowanej atmosferze, a fakt ich poufności pozwala stronom na bardziej otwarte i bezpośrednie wypowiedzi, niż na sali sądowej. W konsekwencji bardzo często szybciej i łatwiej można dowiedzieć się o faktycznych oczekiwaniach drugiej strony.
W chwili obecnej również w polskich sądach, szczególnie w postępowaniu gospodarczym coraz częściej można zauważyć kierowanie spraw przez sędziów do mediacji. Niestety, z uwagi na małe zaangażowanie w tę dziedzinę ze strony adwokatów, w dużej mierze sprawy te kierowane są do mediatorów będących radcami prawnymi.
Zauważyć należy, że prowadzenie mediacji jest odpłatne i mediator uzyskuje wynagrodzenie za swoją pracę.
III. Mediacje ORA Poznań
W celu zasięgnięcia dodatkowych informacji zapraszamy na stronę Centrum Mediacyjnego przy Naczelnej Radzie Adwokackiej w Warszawie http://centrummediacji.nra.pl/. Pragniemy ponadto zauważyć, iż przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Poznaniu również funkcjonuje grupa adwokatów – mediatorów z ramienia Centrum Mediacyjnego przy NRA. Na chwilę obecną są to: adw. Katarzyna Golusińska, adw. dr Ewa Habryn, adw. Romana Schubert, adw. Karol Sikorski, adw. Anna Stachowiak-Gauden, adw. Edyta Wojciechowska oraz adw. Krzysztof Spelak.
W razie jakichkolwiek pytań, bądź wątpliwości proszę o kontakt.
adw. Krzysztof Spelak
ul. Libelta 10/6, 61-706 Poznań, tel. 604 064 889
e-mail: kspelak@wp.pl