W dniu 15 sierpnia 2015 roku weszła w życie ustawa z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która wprowadziła szereg istotnych zmian do nowelizowanej ustawy. Jest to największa nowelizacja tej ustawy, która do tej pory miała miejsce. Mnogość i obszerność zmian powoduje, iż nie jest możliwe omówienie ich wszystkich, dlatego też niniejsze opracowanie skupia się przede wszystkim na zmianach bezpośrednio dotyczących działań profesjonalnych pełnomocników.

BEZPOŚREDNIE DORĘCZENIA MIĘDZY PEŁNOMOCNIKAMI

W pierwszej kolejności, jako jedną z najistotniejszych zmian wskazuję, iż p.p.s.a. w art. 66 przejęło sposób doręczeń znany adwokatom z procedury cywilnej z drobną modyfikacją. Do czasu nowelizacji p.p.s.a. dopuszczało możliwość dokonywania przez pełnomocników bezpośrednich doręczeń pism w sprawie, w tej chwili jest to obowiązek, a doręczenie ma nastąpić przesyłką poleconą lub za za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty. W treści pisma procesowego wniesionego do sądu zamieszcza się oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stronie albo o jego nadaniu przesyłką poleconą. Jest to owa drobna modyfikacja w stosunku do przepisów procedury cywilnej, gdyż art. 132§1 k.p.c. przewiduje, iż do pisma procesowego wniesionego do sądu dołącza się dowód doręczenia drugiej stronie odpisu albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą.

Pisma niezawierające powyższego oświadczenia podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia tego braku. Przepis ten nie dotyczy wniesienia skargi, skargi kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu, skargi o wznowienie postępowania i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Niestety bezpośrednie doręczanie pism nie zostało wprost wyłączone w odniesieniu do wniosku o uzasadnienie wyroku, tym samym z ostrożności procesowej należałoby przyjąć, iż wnioski takie również podlegają bezpośrednim doręczeniom.

Na mocy przepisów przejściowych (art. 2) przepis art. 66 p.p.s.a. w nowym brzmieniu stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej również do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, co oznacza, że zasada bezpośredniego doręczenia obowiązuje obecnie we wszystkich niezakończonych jeszcze sprawach, niezależnie od ich etapu.

UZASADNIENIA DO WYROKÓW

Kontynuując wątek wniosków o uzasadnienie, warto zaznaczyć, iż zmianie uległ również przepis dotyczący opłacania tychże wniosków. Wniosek o uzasadnienie nadal podlega opłacie kancelaryjnej, a jeżeli opłata nie została uiszczona, przewodniczący zarządza ściągnięcie jej od strony, która złożyła wniosek, przy czym nowelizacja wprowadziła tutaj obowiązek uprzedniego wezwania strony do jej uiszczenia.

Zmianie uległ również termin, w jakim sąd obowiązany jest sporządzić uzasadnienie do wyroku – do tej pory był to termin 14 dniowy, obecnie w sprawie zawiłej, w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie czternastodniowym, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzydzieści dni.

Na mocy przepisów przejściowych (art. 2) przepisy te w nowym brzmieniu stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej również do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie

O WYZNACZENIU Z URZEDU ZAWIADAMIA ORA

Zgodnie ze znowelizowanym art. 253 § 1 o wyznaczenie adwokata sąd zwróci się do właściwej okręgowej rady adwokackiej, doręczając postanowienie o przyznaniu prawa pomocy oraz w przypadku, gdy ustanowienie pełnomocnika ma nastąpić po wydaniu orzeczenia, od którego przysługuje skarga kasacyjna, sąd zawiadomi o tym radę.

Okręgowa rada adwokacka w terminie czternastu dni od dnia doręczenia postanowienia wyznacza pełnomocnika, zawiadamiając o tym niezwłocznie pełnomocnika oraz sąd. W zawiadomieniu kierowanym do sądu właściwa rada wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego pełnomocnika oraz jego adres do doręczeń. W przypadku ustanowienia pełnomocnika po wydaniu orzeczenia, od którego przysługuje skarga kasacyjna, właściwa rada informuje również niezwłocznie sąd o dacie zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu. Płynie stąd wniosek, iż od tej pory organem zawiadamiającym adwokata o wyznaczeniu go z urzędu będzie okręgowa rada adwokacka, a nie tak jak było do tej pory sąd administracyjny.

Na mocy przepisów przejściowych (art. 2) przepis art. 253 p.p.s.a. w nowym brzmieniu stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej również do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie.

TERMIN DO ZŁOŻENIA SKARGI KASACYJNEJ W RAZIE WYZNACZENIA Z URZĘDU

Znacznej i istotnej zmianie uległ art. 177 p.p.s.a, w którym pojawiły się zupełnie nowe zapisy w § 3-6. Przepisy te wprowadziły konkretny termin, w jakim adwokat i inny profesjonalny pełnomocnik wyznaczony z urzędu na etapie wnoszenia skargi kasacyjnej, może wnieść tę że skargę – termin do wniesienia skargi kasacyjnej wynosi 30 dni i biegnie od dnia zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu, jednak nie wcześniej niż od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem. Tego przepisu zdecydowanie brakowało w procedurze sądowoadministracyjnej, co zaowocowało bogatym orzecznictwem w kwestii tego, jak prezentuje się sytuacja procesowa pełnomocnika, który już po wydaniu orzeczenia i najczęściej po upływie terminu do złożenia skargi kasacyjnej został wyznaczony z urzędu do udzielenia pomocy prawnej.

Jeżeli adwokat nie stwierdzi podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, składa w sądzie, w terminie do wniesienia skargi kasacyjnej, sporządzoną przez siebie opinię w tym przedmiocie wraz z odpisem dla strony, dla której został ustanowiony. Sąd doręcza odpis opinii stronie. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę biegnie od dnia doręczenia odpisu opinii, o czym sąd poucza stronę, dokonując doręczenia. Jeżeli jednak sąd stwierdzi, że opinia nie została sporządzona z zachowaniem zasad należytej staranności, to zawiadamia o tym właściwą okręgową radę adwokacką, która wyznaczy innego pełnomocnika.

Na mocy przepisów przejściowych (art. 2) przepis art. 177 p.p.s.a. w nowym brzmieniu stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej. Do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie stosuje się przepisy dotychczasowe.

OBNIŻENIE WYNAGRODZENIA ADWOKATA

Przykra niespodzianka pojawiła się w art. 250 p.p.s.a., który stanowi, iż w przypadku udzielenia pomocy z urzędu w uzasadnionych przypadkach, sąd może obniżyć wynagrodzenie profesjonalnym pełnomocnikom. Przepis nie wskazuje ani przesłanek, które miałyby uzasadniać obniżenie wynagrodzenia, ani w jakim stopniu obniżenie jest dopuszczalne.

Na mocy przepisów przejściowych (art. 2) przepis art. 250 p.p.s.a. w nowym brzmieniu stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej również do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie.

Przygotowała: Adwokat Agnieszka Wagemann – Smolańska