I

W sprawie, w której pozwana była reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu i wygrała proces powstał problem prawny istotny zwłaszcza dla samego pełnomocnika, którego wynagrodzenie zostało zasądzone od strony przeciwnej. Problem dotyczył ustalenia, czy wynagrodzenie radcy prawnego ustanowionego z urzędu, zasądzone na rzecz strony reprezentowanej przez tego pełnomocnika od strony przeciwnej, podlega podwyższeniu o podatek od towarów i usług (VAT).

W takim stanie faktycznym została wydana Uchwała Sądu Najwyższego (skład 3 sędziów) z dnia 3 grudnia 2015 r. sygn. akt: III CZP 90/15: „Wynagrodzenie radcy prawnego ustanowionego z urzędu, zasądzone od strony przeciwnej na rzecz strony reprezentowanej przez tego radcę, podlega podwyższeniu o należny podatek od towarów i usług.”

II

Pytanie: „Czy można uznać, iż notariusz jest „każdym” w rozumieniu art. 248 § 1 k.p.c., na którym ciąży obowiązek przedstawienia na zarządzenie sądu w wyznaczonym miejscu i terminie dokumentu – tutaj odpisu z aktu notarialnego znajdującego się w jego posiadaniu, a sporządzonego w ramach wykonywanego zawodu – z wyjątkiem sytuacji, w których zawiera on informacje niejawne, względnie czy regulacje zawarte w art. 110 i art. 111 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie stanowią lex specjalis w stosunku do art. 248 k.p.c., który w odniesieniu do notariusza nie ma zastosowania w tej sytuacji?​”

Uchwała Sądu Najwyższego (skład 3 sędziów) z dnia 18 listopada 2015 r. III CZP 69/15

Obowiązek przedstawienia dokumentu, przewidziany w art. 248 § 1 k.p.c., dotyczy także notariusza i obejmuje sporządzane przez niego akty notarialne.”

Dla przypomnienia treść art. 248 § 1 k.p.c.: „ Każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne.”

Z powyższej uchwały SN wynika, iż w razie takiej konieczności, sąd może wyegzekwować od notariusza przedstawienie potrzebnego w procesie dokumentu.

III

Pytanie: „Czy w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej przeciwnika będącego ubezpieczycielem, właściwym do rozpoznania sprawy jest wyłącznie sąd ogólnie właściwy dla przeciwnika, czy też możliwe jest rozpoznanie jej przez sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby poszkodowanego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia jeśli uprawniony dokona takiego wyboru?​”

Uchwała Sądu Najwyższego (skład 3 sędziów) z dnia 18 listopada 2015 r. o sygn. akt: III CZP 60/15: „W postępowaniu o zawezwanie ubezpieczyciela do próby ugodowej w sprawie o roszczenia wynikające z umów ubezpieczeń obowiązkowych lub obejmujących roszczenia z tytułu tych ubezpieczeń właściwy jest sąd określony w art. 185 k.p.c.”

Dla przypomnienia treść art. 185 § 1 k.p.c.: „ O zawezwanie do próby ugodowej – bez względu na właściwość rzeczową – można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika.”

Zgodnie z powyższym orzeczeniem SN nie jest więc możliwe skorzystanie z właściwości przemiennej.

IV

Prezentowane orzeczenia nie mają jeszcze pisemnych uzasadnień, z tego też powodu nie zostały one omówione w niniejszym opracowaniu.

Przygotowała Adw. Agnieszka Wagemann – Smolańska