Ustawą o zmianie ustawy – Kodeks pracy z dnia 13 maja 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 910) doszło do nowelizacji art. 29 § 2 k.p., art. 1043 § 2 k.p., art. 2001 § 5 k.p. oraz art. art. 281 pkt 2 k.p. Przepisy obowiązujące od dnia 1 września 2016 r. mają na celu ukrócić praktykę tzw. syndromu pierwszej dniówki.
Zgodnie z art. 29 § 2 k.p. w nowym brzmieniu „jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków”. Zgodnie z dotychczas przyjętym rozwiązaniem, pracodawca mógł najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Konsekwentnie ustawodawca wprowadził konieczność zapoznania pracownika z treścią regulaminu pracy oraz młodocianego z wykazem prac lekkich przed dopuszczeniem go do pracy. Jednocześnie zmianie uległ katalog wykroczeń – aktualnie brak potwierdzenia na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy naraża pracodawcę na karę grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Zmianie uległ również art. 176 k.p. ze względu na Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Projekt dotyczył zapewnienia prawidłowej transpozycji przepisów dyrektywy 2006/54/WE PE i Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy. Dokonana zmiana polega m.in. na doprecyzowaniu artykułu 176 Kodeksu pracy (dot. kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią).
Z dniem 1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którą wysokość minimalnej stawki godzinowej za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w 2017 r. ustala się w kwocie wynikającej ze zwaloryzowania kwoty 12 zł o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonej na rok 2017 przez wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującą w roku 2016 (sposób obliczania niniejszej kwoty został sprecyzowany w art. 7 ust. 1 ustawy, a wysokość minimalnej stawki godzinowej podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów, w terminie do dnia 30 września 2016 r.). Warto w tym miejscu podkreślić, że wprowadzone zmiany dotyczą również osób wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniająca pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami, a nie tylko osób fizycznych podpisujących umowy na podstawie art. 734 i 750 k.c. Ustawa wprowadza również dodatkowe rozwiązania zabezpieczające interesy osób na umowach cywilnoprawnych (m.in. zakaz zrzeczenia się prawa do minimalnego wynagrodzenia) oraz narzucająca konieczność stosowania minimalnego wynagrodzenia w jednakowej wysokości dla wszystkich pracowników (niezależnie od stażu pracy).
W dniu 9 czerwca 2016 r., pochlebnie oceniany w środowisku poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy (który przewiduje wydłużenie terminu na złożenie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę do 30 dni), skierowano do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. W tym kontekście warto zwrócić uwagę, iż aktualnie Trybunał Konstytucyjny rozpatruję sprawę z inicjatywy Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Niniejszy Sąd zadał pytanie prawne na podstawie art. 193 Konstytucji RP o następującej treści: „czy art. 264 § l kodeksu pracy w zakresie, w jakim przewiduje jedynie siedmiodniowy termin do wniesienia przez pracownika odwołania od doręczenia oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 § l Europejskiej Konwencji z 1950 r. o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie w jakim przewiduje krótszy termin na wniesienie odwołania do sądu pracy, aniżeli termin przewidziany w art. 264 § 2 kodeksu pracy.” Dotychczas stanowisko w sprawie zajął Rzecznik Praw Obywatelskich, wskazując, iż w jego ocenie, termin przewidziany przez art. 264 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeksu pracy jest niezgodny z art. 45 ust. l Konstytucji RP. Z treścią stanowiska można zapoznać się pod niniejszy adresem:
Opracowała: apl. adw. Anna Wilińska-Zelek